Duodrama "Gidionov čvor"

Tekst: Džona Adams
Kolektivna režija

Igraju:

Korin - Bojana Milanović
Heder - Simonida Mandić

Produkcija: Gradsko pozorište Bečej

O predstavi:
Gidionov čvor" je duodrama američke spisateljice Džone Adams koja otvara važna pitanja školstva i cenzure umetnosti u školama. Majka i nastavnica susreću se u učionici, na ranije dogovorenom informativnom sastanku, 72 sata nakon jednog tragičnog događaja. U nadmetanju dve snažne ženske figure, one ogoljuju jedna drugu u potpunosti, otvarajući paralelno i pitanje univerzalnosti bola.

Predstava je učestvovala na nekoliko festivala u Srbiji i regionu (Pozorišni maraton u Somboru, festival "Nosi se" u Zadru, Festival duodrame u Topoli, Art trema fest u Rumi, gde je dobila nagradu za najbolju predstavu po oceni žirija i publike i specijalnu nagradu za partnersku igru).

Iz medija:
"...Kakva je to predstava koja nema potpisanog reditelja, u kojoj nema muzike, nijednog zvučnog efekta, nijedne promene svetla, nema raskošnih kostima, a scenografija je svedena na nekoliko školskih klupa i jednu profesorsku katedru? Izvanredna! Jer polazi od dva osnovna elementa svakog dobrog pozorišta – odličnog teksta i izvanredne glume! Sat i po vremena ove duodrame predstavljaju uzbudljiv, emotivno snažan, pa i potresan pozorišni čin koji će vas – a valjda je dobrom pozorištu to i svrha i cilj – naterati na preispitivanje mnogih dosadašnjih stavova, u ovom slučaju o sistemu čiji smo deo u velikom periodu svog života – kao đaci, nastavnici, roditelji. I što ja najvažnije – kao oni koji odlučuju o vaspitavanju svoje dece.
Naša redakcija pogledala je prošlog meseca predstavu „Gidionov čvor“ (produkcija Gradskog pozorišta Bečej) i uverila se sa koliko uverljivosti dve mlade glumice – Bojana Milanović i Simonida Mandić – tumače izuzetno zahtevne uloge dveju zrelih žena koje se jedna pred dugom potpuno ogoljuju, emotivno i psihički, iako znaju da će tako doći do istine koja će obema naneti mnogo patnje. U tom sukobu dve žene odnosno dva principa u shvatanju vaspitanja i obrazovanja – jednog previše liberalnog i jednog naizgled klasično školskog –vremenom će se sve više gubiti obziri koji ih sprečavaju da saopštavaju previše bolne i neprijatne istine.
Zaista pretežak glumački zadatak savladan besprekorno!
Istovremeno, veoma slojevit tekst mlade američke autorke Džone Adams postavlja pitanje šta jednog labilnog i nedovoljno zaštićenog pojedinca lakše i brže može odgurati do ivice ponora – previše slobode ili previše sputavanja?
Najtoplije preporučujemo duodramu „Gidionov čvor“, ma koliko da su ovakve drame i famozne teške teme uobičajeno nepopularne kod pozorišne publike. Ali lakih komada imamo i previše, a izvanredne predstave potrebne su svakom pozorištu i svakom društvu!"
(Portal Explore Novi Sad)

"Školski strah od umjetnosti"

Predstava „Gidionov čvor“ Gradskog pozorišta Bečej i američke autorice Johnne Adams, u izvedbi i režiji glumica Bojane Milanović i Simonide Mandić, otvara nam iznimno zanimljiv pogled na razliku u poimanju umjetnosti iz perspektive osnovnoškolskog sustava nasuprot učenja umjetnosti (ovdje konkretno: književnosti) na sveučilišnoj razini. U osnovnoj školi umjetnost je alatka indoktrinacije učenika propisanim društvenim vrijednostima. Domovina i priroda se moraju voljeti, a od osjećaja su dopušteni samo oni „uzvišeni“ i altruistični. I zato je izvedba Bojane Milanović kao majke čiji se socijalno usamljeni i literarno lucidni sin ubio zato što je u školi doživio jedino nasilje spletkarenja dječje grupe i nasilje nerazumijevanja svog književnog talenta od strane nastavnika iznimno važna: to su situacije koje su i Miroslava Krležu, Marka Twaina, Jacka Kerouaca, Jacka Londona, Williama Faulknera, Harper Lee, F. Scott Fitzgeralda i mnoge druge pisce potjerale iz školskih klupa – i to ne zato što nisu bili „dovoljno dobri“ učenici, nego zato što su spašavali živu glavu. Majka dječaka koji je izvršio samoubojstvo ujedno je i sveučilišna profesorica književnosti, zgrožena malograđanštinom osnovnoškolske učiteljice koja osuđuje iznimno dubok i sofisticiran poetski tekst o nasilju iz pera njezina sina. Bojana Milanović (majka) i Simonida Mandić (nastavnica) upuštaju se u bespoštedno izravan razgovor u kojem publika vrlo precizno razumije obje pozicije i polako razabire razmjere školskog nasilja koji su uistinu ogromni, a i glumice/redateljice ih igraju s maksimalnom ranjivošću za gubitke i promašaje obiju protagonistica. Predstavu repertoarno nosi jedno malo kazalište iz Bečeja, ali riječ je o komadu i izvedbi koji imaju snagu pokrenuti i pedagoge i psihologe i nastavnički kadar po pitanju njihove odgovornosti u postojećem stanju zatiranja slobode mišljenja i slobode umjetničkog stvaranja u školama, kao i o predstavi koju preporučujem za dječju publiku od petog razreda naviše (to je ujedno i dob kada dječak iz drame izvrši samoubojstvo). Razgovor s publikom nakon predstave pokazao je alarmantnu aktualnost njezine teme, kao i mogućnost da se predstava kontinuirano igra kroz izvedbu i potom neku vrstu diskusije o školskom strahu od umjetnosti.
(Nataša Govedić, Zagreb)

(...) Ovaj dramski tekst posredno kroz intenzivan dijalog dveju protagonistkinja provlači i priču o životu dece u savremenim okolnostima, o uticaju roditelja, škole, društvenih mreža i interneta, o vršnjačkom nasilju, o krivici, bolu, o dečijoj kreativnosti i cenzuri političke korektnosti, o usamljenosti dece koja odrastaju prepuštena sama sebi. Tekst pokreće i pitanje intelektualne zrelosti dece koja konzumiraju priče, fikciju koje su im dostupne kao i pitanje presumpcije nevinosti dece. Tekst je prepun književnih i mitoloških referenci što priču smešta u univerzalniji kontekst od ovog savremenog. Emotivno i intelektualno veoma zahtevan dramski komad na scenu bečejskog pozorišta postavile su dve veoma talentovane glumice koje su uspele da na kamernoj sceni uvuku publiku direktno u priču, u sukob i fizički i emotivno. Radnja se ne događa tamo negde na bini nego tu oko nas, oko publike, svakodnevno. Ova predstava je obavezno štivo za roditelje ili nastavnike.
(Tanja Drapšin, Bečejski dani)